Pilot zelfmanagement diabetes: digitaal als het kan, fysiek als het moet

De diabetespatiënten bij huisartsenpraktijk Rijckehoef kwamen voorheen twee keer per jaar fysiek op controle. Een aantal patiënten vaker, als er sprake was van comorbiditeit. In maart 2022 is de praktijk gestart met de pilot diabetes en zelfmanagement. Het doel was om minimaal 5 patiënten te stimuleren om zelf aan de slag te gaan met zelfmetingen en gezondheid rondom hun diabetes.

Marielle van Gastel (POH) vertelt: "Al snel kwamen we erachter dat we eigenlijk iedereen wilden stimuleren en motiveren om zelf aan de slag te gaan. Dat resulteerde in een andere aanpak van de consulten. De regel werd dat stabiele diabetespatiënten zonder insulinegebruik en comorbiditeit één keer per jaar fysiek op controle zouden komen en één keer digitaal of telefonisch contact zouden hebben."

Hoe pakten jullie dit concreet aan?

"We hebben het intern zo geregeld dat de patiënt bij een assistente een afspraak krijgt. De assistente weet precies hoe het instructieconsult eruit ziet, zodat de patiënt daarna zelf aan de slag kan gaan. Zij belt de patiënt voor het inplannen van een afspraak en noteert in mijn agenda wanneer de patiënt komt. Ik leg vervolgens de bloeddrukmeter en glucosemeter inclusief strips en naaldjes klaar.

Ook zorgen we ervoor dat er een formulier klaarligt voor deze individuele patiënt. Op dit formulier staat wat en wanneer er van ze verwacht wordt. De assistente legt tenslotte uit hoe het portaal werkt. Dit instructieconsult is een flinke tijdsinvestering, maar is wel eenmalig."

Levert het jullie tijdswinst op?

"Het terugbrengen van de fysieke controle van tweemaal naar eenmaal per jaar scheelt mij als POH al gauw 10 à 15 minuten per patiënt per jaar.

Daarnaast meet ik de bloeddruk niet meer aan tafel. De patiënt is namelijk zelf verantwoordelijk. Ik heb de patiënten geadviseerd en gestimuleerd om thuis de bloeddruk eenmaal per drie maanden te monitoren, aan de hand van een instructie die ik heb opgesteld. Dat ik de bloeddruk niet meer hoef te meten tijdens het consult, scheelt ook al gauw 3 à 4 minuten per consult. Thuis meten geeft ook nog eens een betrouwbaarder beeld."

Zijn er al resultaten gemeten?

"De patiënten die hebben meegedaan met de pilot hebben aan het begin en een jaar later een enquête ontvangen en ingevuld. Hieruit blijkt dat de patiënt de kwaliteit van zorg hetzelfde beoordeelt.

De uitslagen van de bloeddrukwaardes zijn beter/lager dan bij mij aan tafel. Dat is een mooi resultaat. Het geeft de patiënt bovendien meer inzicht. De HbA1c waardes zijn nagenoeg hetzelfde gebleven of verbeterd. De waardes van de glucose nuchter variëren."

Wat vinden jullie van de resultaten tot nu toe?

"Al met al vind ik het een mooi resultaat om trots op te zijn! Voor ons als zorgverleners, maar ook complimenten voor onze patiënten. Ik was erg benieuwd hoe patiënten zouden reageren. Mogelijk hadden ze wat weerstand? Tot mijn verbazing reageert de grootste groep positief en vinden ze het maar al te fijn om niet zo vaak te hoeven komen.

Het concrete doel van onze pilot was: 5 patiënten krijgen in 1 jaar tijd meer inzicht en regie over hun leefstijl en gezondheid, door handvaten te bieden om zelfmanagement te stimuleren. De zorgverlener ervaart daarbij meer rust, ruimte en werkplezier.

Ik kan alleen maar zeggen dat we het doel behaald hebben. Met als bijkomend voordeel dat het spreekuur als POH nu gevarieerder is en soms ruimte geeft voor een andere insteek, bijvoorbeeld door aan de slag te gaan met het leefstijlroer."

Meer weten?

Heb je nog vragen over deze innoverende aanpak van zorg? Neem gerust contact op met Mariëlle van Gastel (mvgastel@ezorg.nl).